MS Excel Nedir

MS Excel Nedir ve Ne İşe Yarar?

MS Excel nedir sorusuna verilebilecek en net tanım; Excel’in çok büyük miktarda veriyi kaydetmeye, işlemeye ve analiz etmeye yarayan ve hesap tablolarında oluşan bir Microsoft programı olduğudur. 

Microsoft Word ve PowerPoint programları ile birlikte Microsoft’un en çok kullanılan programıdır. İlk olarak Eylül 1985 yılında piyasaya sürülmüştür.

Kullanışlı ara yüzü ve araçları sayesinde bugün çalışma dünyasının vazgeçilmez bir parçası olan Excel, hesap makinesinden, veri bankasına, takvimden çok karmaşık problemleri çözmeye kadar birçok alanda kullanılmaktadır. 

Excel ile yapılabilecekler bunlarla da sınırlı değil tabi ki,  bunların yanında yine etiketler yapmak, kartvizitler oluşturmak gibi çeşitli değişik amaçlar için de kullanılabilir ve bunların birçoğu için programın standart ara yüzü yeterli olacaktır.

Excel ile yapabilecekleriniz konusunda çok daha ileri de gidebilir: karmaşık problemler, oyunlar, formlar, veri tabanları, programlar bunların sadece bazılarıdır, fakat bunları yapabilmek için Excel bilginizi de bir adım daha ileri seviyeye çıkarmanız gerekmektedir. Excel’in makro olarak da adlandırılan VisualBasic ara yüzü ile ileri seviye problemleri ilgili programlama dilini kullanılarak ya da en basit anlatımıyla kod yazılarak çözülebilmektedir.

Excel’i Vazgeçilmez Kılan Özellikleri Nedir

Microsoft’un bir türevi olması, Dünya üzerindeki bilgisayarların çok büyük bir bölümünde de Windows ve Mac işletim sistemleri kullanılması tabi ki Excel’in de ezici bir şekilde çok kullanılmasını sağlamaktadır. Ancak bunu sadece işletim sistemine bağlamakta çok doğru olmayacaktır. Nihayetinde kullanışsız bir program olması durumunda, insanlar tarafından tercih edilmeyecek ve başka alternatif hesap programları kullanılmaya başlanacaktı. Ancak Excel bu denli tercih edilmesinin sebebini sahip olduğu eşsiz özelliklere borçludur. Excel’in bu özellikler nedir?

Excel’i kullanışlı Kılan Fonksiyonlar nelerdir?

Bu fonksiyonların başında Excel’in kullanışlı ve sade ara yüzü gelmektedir. En çok kullanılan komut ve fonksiyonların tek tuşla ve rahatça ulaşabileceğiniz konumlarda olması, menülerin ve sekmelerin arasında kaybolmanızı engellemekte ve kullanıcının vakit kayıplarını en aza indirmektedir.

Öğrenmesinin çok kolay olması programın bir diğer artısı denilebilir. Birinci özellik ile bağlantılı olarak ara yüzün kullanışlı ve komutların kullanım sıklığına göre konumlandırılması, Excel’i çok kolay bir şekilde öğrenmeyi sağlamaktadır.

Farklı dosya formatlarına dönüştürmenin kolay ve mümkün olması, Excel dosyaları hiç bir zorlukla karşılaşılmadan PDF, XML, XPS gibi sayısız dosya formatına çevirtilebilmektedir. Bunun yanında kullanılan platforma bakılmaksızın her bilgisayarda Excel dosyalarınızı açmak da mümkündür.

3D grafik ve simgeler, Raporları ya da çalışmaları her renk ve çeşitte hazırlayabileceğiniz grafiklerle ve şekillerle zenginleştirebilir. Çalışmalarınızın kalitesini arttırabilirsiniz. Excel içerisinde bunun gibi yüzlerce menü yer almaktadır. Çalışmaların rengini, yazı karakterlerini, boyutlarını aklınıza gelebilecek her türlü tasarım detayını Excel içerisinde çalışmalarınıza uygulamak mümkündür.

Daha önce de belirtildiği gibi, Excel sayesinde çok büyük miktarlarda veriyi zahmetsizce depolayıp işleyebilirsiniz. Excel, Microsoft Word’dan farklı olarak kolon, satır ve hücrelerden oluşmaktadır. Bir Excel sayfasında 1 milyonun üzerinde satır, 16 binin üzerinde kolon ve yaklaşık olarak 17 milyon hücre bulunmaktadır ve bu da kullanıcı için fazlasıyla yeterlidir. Zaten bu hücrelerin hepsini doldurmak ve işlemek mevcut bilgisayarlar ile pek mümkün değildir.

Geçmişten Günümüze Hesap Programları, Excelin Tarihi

Abaküs

Peki, Excel ne zaman ortaya çıkmıştır? 

Bu sorunun cevabını verebilmemiz için binlerce yıl geriye gitmemiz gerekecektir.

M.Ö. 2700 yılına gidiyoruz… Ortaya çıkış tarihi ve yeri net olarak bilinmese de günümüzden yaklaşık 4500 sene önce Sümer Devletinde hesap programlarının kullanıldığına dair kanıtlar mevcuttur. Ancak O dönemin hesap programları Excel’e kıyasla çok daha basit ve ilkel olmakla birlikte temel hesap fonksiyonlarının hepsini yerine getirebilmekteydi. Toplama, çarpma, çıkarma ve bölme bu aletlerle rahatlıkla yapılabilmekteydi. Bu hesap makineleri hepimizin günümüzde yakından bildiğimiz abaküsten başkası değildi. Günümüzde boncuklardan imal edilen ve genellikle çocuklara matematik öğretmek için kullanılan abaküs, antik dönemde ise daha çok bambu taş, mermer, tel gibi malzemelerden imal edilir; ticaretten eğitime, askeriyeden vergi sistemine kadar hayatın her alanında kullanılırdı.

Ortaya çıkış zamanı ve yeri kesin olarak bilinmemekle birlikte Mezopotamya, Mısır, Çin, Yunan, Pers ve Miken uygarlıkları gibi antik birçok uygarlık tarafından binlerce yıl hesaplamalarda kullanıldığı bilinmektedir.

Muhtemelen Mezopotamya’dan Çin, Mısır ve Yunan medeniyetlerine ticaret yoluyla yayılmıştır. Ancak bunu destekleyen bilimsel kanıtlar günümüzde yeterli değildir. Yunan medeniyetine geçen abaküs geliştirilerek, Yunan hâkimiyetindeki topraklara sonrasında Roma’ya ve Avrupa’da geçmiştir.

Abaküs binlerce yıl boyunca tüm dünyadaki hesap yapabilen tek alet olarak kalmıştır. Bununla birlikte mekanik hesap makinasının icadı ile abaküs popülaritesini yitirmeye başlamış ancak hesap programları için de yeni bir çağ başlamıştır.

Abaküsten Hesap Makinalarına ve Bilgisayarlara…

İlk olarak 17.yy'da geliştirilmeye başlanan mekanik hesap makineleri uzun yıllar süren geliştirme dönemi sonunda ancak 19.yy’da ticari olabilmiş ve 1822 yılında Aritmometre adıyla piyasaya sürülmüştür. Bunu 1851 yılında piyasaya çıkan Thomas Aritmometresi ve 1871 yılında piyasaya sürülen Odhner Aritmometresi izlemiştir. Devamında Komptometre, Komtograf, Brunsviga, Layton, Saksonya gibi daha gelişmiş mekanik hesap makineleri ortaya çıkmıştır. 1901 yılında hesap makinelerinde elektrik motorları kullanılmaya başlanmıştır. 1960’larda mekanik hesap makinelerinde yerini elektronik olanları alsa da bu tarihten sonra hesap yapma konusundaki üstünlük bilgisayarlara ve bilgisayarlar için üretilen hesap programlarına geçmiştir.

MS Excel'in ilk atasını 70'li yılların sonunda piyasaya çıkan VisiCalc programı olarak gösterebiliriz. Apple bilgisayarlar için piyasaya sürülen bu program,  80'li yılların başında ortaya çıkan ve kendisi de bir hesap programı olan Lotus programı izlemiştir. Lotus, o günkü şartlara göre yüksek olan fiyatına rağmen VisCalc'ı gölgede bırakmış ve çok ciddi satış rakamlarına ulaşmıştır. Aynı dönemlerde Microsoft’un da Multiplan isimli bir hesap programı vardı ancak bu program bile  kullanım zorluğu nedeniyle Lotus firmasının gölgesinde kalmıştı.

İşte MS Excel'de, esasında ilk başta pazarda kendine çok yer edinemeyen MultiPlan isimli programın geliştirilmesiyle ortaya çıkmıştır. İlk olarak 1985'de piyasaya çıkan Excel, ilerleyen dönemde Microsoft'un popülerleşmesiyle paralel olarak kendi popülerliğini arttırmış ve piyasanın hâkim hesap programı konumuna gelmiştir. 1987 yılında ikinci versiyonu Excel-2 ismiyle Windows için piyasaya sürülmüştür  ve o tarihten günümüze kadar geliştirilmeye ve yeni versiyonları piyasaya sürülmeye devam etmiştir. 

Toplama, çıkarma, çarpma ve bölme ile başlayan hesap programları, Excel ile her türlü karmaşık problem ve fonksiyonu çözebilecek hale evrilmiştir. Excel veritabanı, Standart sapma hesaplama, ortalama alma, mantıksal fonksiyonlar gibi temel matematiksel formüllerin yanında kayıt tabloları, oyunlar, grafikler gibi karışık programların yazılmasını da mümkün kılmaktadır.